SYMPOZJUM II
dr Agnieszka Bieńkowska
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
Dziecięca wizja świata: Magia jako przyczyna zdarzeń
Celem wystąpienia będzie przybliżenie roli myślenia magicznego w wyjaśnianiu przez dzieci w wieku przedszkolnym zdarzeń zachodzących w otaczającym świecie. Chociaż dzieci dysponują wiedzą o zjawiskach, których wystąpienie jest możliwe w otaczającej rzeczywistości (Johnson i Harris, 1994; Rosengren i in., 1994), to równolegle rozwijają wiedzę o zjawiskach i zdarzeniach niemożliwych, wymagających udziału magii. Dzieci wcześnie zaczynają się posługiwać pojęciem magii, która jest rozumiana jako siła powodująca zdarzenia i zjawiska przeczące znanym prawom nauki (Phelphs i Woolley, 1994). Wyjaśnienia magiczne pojawiają się, gdy dzieci są zaskoczone przebiegiem zdarzeń (Chandler i Lalonde, 1994; Phelphs i Woolley, 1994). Magia staje się wtedy alternatywnym sposobem wyjaśniania rzeczywistości. W ramach wystąpienia zostaną zaprezentowane i omówione wyniki badań poświęconych powyższej problematyce, prowadzonych z udziałem polskich pięciolatków (Moszczyńska, 2013).
Children's Vision of the World: Magic as a Cause of Events
The aim of the speech is to present the role of magical thinking in preschool children’s explanations of the events, taking place in the surrounding world. Although the children have knowledge about the phenomena, the occurrence of which is possible in the surrounding reality (Johnson & Harris, 1994; Rosengren et al., 1994), at the same time they develop knowledge about the phenomena and impossible events requiring the participation of magic. Children soon begin to use the concept of magic, which is understood as the force causing the events and phenomena contradicting the known laws of science (Phelphs & Woolley, 1994). Explanations of magic appear when children are surprised by the course of events (Chandler & Lalonde, 1994; Phelphs & Woolley, 1994). Magic becomes an alternative way of explaining reality. During the speech, the results of research on the above issues, conducted with the participation of Polish five year olds, will be presented and discussed (Moszczyńska, 2013).
dr Dagmara Musiał
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Rozwój przedsiębiorczości w późnym dzieciństwie. Rozważania teoretyczne
Zjawisko przedsiębiorczości w literaturze przedmiotu jest opisywane i analizowane od roku 1981. Jest traktowane jako odrębna dziedzina w dwóch dyscyplinach: ekonomii i psychologii (Vecchio, 2003). W badaniach nad przedsiębiorczością dominuje podejście dotyczące zakładania własnej firmy w dorosłości. Najbardziej popularne są cztery podejścia odnoszące się do procesu przedsiębiorczego: (1) przedsiębiorczość jako specyficzne dopasowanie osoby i organizacji (Markman, Baron 2003), (2) model motywacji kierującej przedsiębiorcą (Shane, Locke, Collins 2003), zakładanie firmy i kierowanie nią jako proces przywódczy (Vecchio, 2003) oraz (4) model zakładania firmy (Shook, Priem, McGee 2003). Z punktu widzenia psychologii rozwojowej takie podejście do zjawiska przedsiębiorczości jest niewystarczające. W referacie zostanie przedstawiona koncepcja własna zjawiska przedsiębiorczości wpisana w proces rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem późnego dzieciństwa, w odniesieniu do koncepcji rozwoju poznawczego J. Piageta i A. Karmiloff-Smith. Szczegółowe formy funkcjonowania przedsiębiorczości ukazane będą jako pozytywne aspekty rozwoju.
Development of the entrepreneurship in late childhood. Theoretical considerations
The phenomenon of entrepreneurship in the literature of the subject is described and analyzed since 1981. Is treated as a separate field in two disciplines: Economics and Psychology (Vecchio, 2003). Entrepreneurial approach dominates the research on setting up your own business in adulthood. The most popular are the four approaches relating to the entrepreneurial process: (1) entrepreneurship as a specific fit person and organization (Markman, Baron 2003), (2) model of motivation in charge of an entrepreneur, (Shane, Locke, Collins 2003), setting up the company and managing it as a process of leadership (Vecchio, 2003) and (4) a model for the establishment of a company (Shook, Priem, McGee 2003). From the point of view of developmental psychology this approach to the phenomenon of entrepreneurship is insufficient. The paper is presented a concept the phenomenon of entrepreneurship inherent in the development process, with particular reference to late childhood, with regard to the concept of cognitive development. Specific forms of entrepreneurship will be shown as the positive aspects of development.
dr Ewa Gurba
Uniwersytet Jagielloński
Transmisja systemu wartości w obrębie rodziny
W obrębie większości modeli dotyczących socjalizacji w rodzinie przez długi czas za-kładano, że proces ten przebiega jednokierunkowo i polega na internalizacji przez dzieci po-staw i zachowań rodziców, a w efekcie tego, ich norm i systemów wartości. Spojrzenie na procesy socjalizacji z perspektywy systemowego podejścia do rodziny, zgodnie z którym rodzinę tworzą pozostające we wzajemnej relacji, dynamiczne podsystemy (w tym podsystemy: rodziców i dzieci) pozwala dostrzec możliwość transmisji wartości w rodzinie w dwóch kierunkach: od rodziców do dzieci i odwrotnie od dzieci do rodziców. Dwukierunkowy przebieg procesu transmisji wartości znajduje potwierdzenie w licznych badaniach empirycznych (Hagestad, 1977, Peters, 1985, Schonpflug, Silbersein,1992). W obrębie rodziny nie zachodzi jednak pełna transmisja wartości i poglądów, stąd też w badaniach nie rozpoznaje się silnych korelacji pomiędzy systemami wartości rodziców i ich dorastających dzieci. Efekt wzajemnych wpływów socjalizacyjnych modyfikowany jest bowiem przez działanie różnych moderatorów. Badania wskazują że mogą być nimi takie czynniki, jak: stopień otwartości członków rodziny na zmianę (Bengston & Troll, 1978, Dunham & Bengtson, 1986), styl wychowaczy rodziców- Schopflung, 2001, Steinberg, 1999), poziom empatii wśród członków rodziny (Alessandri, Wozniak,1989; Taris, Semi, Bok, 1998, Almeida & Galambos 1993), poziom spostrzeganego przez nastolatków wsparcia otrzymywanego od rodziców (Barriera, Stice 1998) i inne. W celu sprawdzenia znaczenia bliskości nastolatków z rodzicami oraz postaw rodzicielskich dla międzypokoleniowej transmisji wartości w obrębie rodziny, zbadano 37 rodzin ( nastolatek i dwoje jego rodziców). Zastosowano następujące metody badawcze: Kwestionariusz do badania systemu wartości „Portrety: ( Schwarz), Skala Postaw rodzicielskich (Plopa) oraz Skala Bliskości z matką/ojcem ( Regnerus,2012). Uzyskane wyniki są aktualnie analizowane.
The transmission of values system within the family
Within the majority of models for socialization in the family for a long time it was assumed that the process is unidirectional and involves internalization by children attitudes and behaviors of parents and, consequently, their norms and values. A look at the processes of socialization from the perspective of systemic approach to family lets see the possibility of the transmission of the family in two directions: from parents to children and vice versa from children to their parents . Bidirectional transmission process value is supported by numerous empirical studies ( Hagestad, 1977, Peters, 1985, Schönpflug , Silbersein, 1992). Within the family, however, there is no complete transmission of values and beliefs, hence the studies did not recognize the strong correlation between the value systems of parents and their adolescent children. The effect of the mutual influence of socialization is modified by various factors. Research suggests that they may be factors such as: - the degree of openness of family members change ( Bengston & Troll , 1978, Dunham & Bengtson , 1986) , -parental style (Schopflung , 2001, Steinberg, 1999) , -the level of empathy among family members ( Alessandri, Wozniak, 1989; Taris , Semi, Bok, 1998, Almeida & Galambos, 1993), -the level of perceived support received by adolescents of parents (Barriera , Stice 1998) and others. In order to verify the importance of closeness to parents and parental attitudes for intergenerational transmission of values within the family, 37 families ( teen and two of his parents) were examined. The research methods : Schwartz’s Portrait Value Questionnaire (Cieciuch and Zaleski, 2011) Questionnaire of Parental Attitudes (Plopa ) and Scale Closeness to biological mother / father ( Regnerus , 2012) were used . The results of are currently being analyzed.
dr hab. Ludwika Wojciechowska
Uniwersytet Warszawski
Przyjaźń a poczucie dobrostanu psychicznego w okresie adolescencji
W okresie adolescencji, wraz ze stopniowym rozluźnianiem się więzi z rodzicami, ważne staje się odnalezienie wsparcia w grupie rówieśniczej, a zwłaszcza nawiązanie przyjacielskich relacji z wybranym rówieśnikiem. W podjętych badaniach przyjęto założenie wyprowadzone z teorii E.Eriksona, że pozostawanie w przyjaźni z drugą osobą tworzy warunki do pomyślnego rozwiązania specyficznego dla adolescencji, kryzysu tożsamość/pomieszanie ról, a także do ukształtowania się związanej z tym wiekiem cnoty wierności, stanowiących o osiągnięciu zdrowia psychospołecznego. Badano związek pomiędzy doświadczaniem przyjaźni przez adolescentów a poziomem ich subiektywnego dobrostanu psychicznego. Kontrolowano także zmienne socjodemograficzne. W badaniu wzięło udział 132 uczniów (57 kobiet i 60 mężczyzn) w wieku 16-19 lat. Wyniki badań potwierdziły ogólną hipotezę o wyższym poziomie dobrostanu psychicznego adolescentów posiadających przyjaciela, w porównaniu z osobami deklarującymi brak przyjaciela.
Friendship and a sense of well-being in adolescence
Finding the support in the peer group and especially establish friendly relations with the selected peer becomes a very important task in adolescence as follows loosening of ties with parents. In the studies undertaken assumption derived from the theory of E.Erikson that remaining in friendship creates the conditions for a successful solution specific to adolescence identity / confusion of roles crises, as well as to the formation of the age-related virtue of fidelity, constituting about reaching psychosocial health. We studied the relationship between the experience of friendship by adolescents and their level of subjective well-being. Sociodemographic variables were controlled as well. 132 students (57 women and 60 men) aged 16-19 years participated in the study. The results confirmed the general hypothesis of a higher level of psychological well-being of adolescents with a friend, compared with people declaring no friend.
dr Lucyna Bakiera
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Autokreacja via rodzicielstwo? Konceptualizacja i propozycja kwestionariusza
Badacze rozwoju psychicznego osób dorosłych napotykają wiele trudności. Wynikają one przede wszystkim z wieloopcyjności rozwoju w tym okresie i trudności w ustaleniu norm rozwojowych. Odwołując się do charakterystyki zmian interindywidualnych (wspólnych), rodzicielstwo wskazywane jest jako istotny obszar aktywności, która może stanowić czynnik rozwojowy. Jednak uznaniu ważności ról rodzicielskich dla rozwoju psychicznego dorosłych (Hansen, 2012; Harwas-Napierała, 2012; Palkovitz, 2009; Rostowska, 2008) towarzyszy deficyt badań naukowych w tym zakresie. Tymczasem nie tylko narodziny dziecka inicjują zmiany w systemie psychicznym i zachowaniu dorosłych (Doss i in., 2009; Keizer i in., 2010; Salmela-Aro i in., 2000), ale również długotrwała opieka i wychowanie dziecka, szczególnie wówczas, gdy dorosły angażuje się w ich przebieg (Bakiera, 2013). W referacie przedstawiona zostanie próba spojrzenia na aktywność rodzicielską przez pryzmat doświadczeń, które różnicują poziom autokreacji dorosłych. Zaprezentowane zostanie pojęcie autokreacji, jego operacjonalizacja oraz autorski Kwestionariusz Doświadczeń Autokreacyjnych Inspirowanych Rodzicielstwem.
Self-creation via parenting? Conceptualisation and proposition of a questionnaire
Researchers dealing with psychical development of adults face multiple difficulties. These issues result mainly from the multiplicity of development during this period, as well as impediments associated with establishing developmental norms. Referring to characteristics concerning interindividual (common) changes, parenting shall be indicated as a separate area of activity, which may stand as a developmental factor. Nonetheless, recognition related with the importance of parental roles in psychical development of adults (Hansen, 2012; Harwas-Napierała, 2012; Palkovitz, 2009; Rostowska, 2008) is associated with the deficit of scientific research in this domain. Whereas, not only childbirth initiates changes in psychical system and behaviour of adults (Doss i in., 2009; Keizer i in., 2010; Salmela-Aro i in., 2000), but also long-lasting care and upbringing of a child, especially when an adult is engaged in its course (Bakiera, 2013). The paper presents an attempt to see parental activity through the prism of experiences that differentiate the level of self-creation revealed by adults. The project shall present the notion of self-creation, its operationalization and original Questionnaire concerning Self-Creation Experiences Inspired by Parenting.
dr hab. Hanna Liberska
prof. UKW Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie – obszary i ograniczenia
W wystąpieniu przedyskutowane zostaną wyniki wstępnych badań nad występowaniem transmisji międzypokoleniowej w rodzinie w zakresie tożsamości, systemu wartości i celów życiowych. W badaniach uczestniczyło 30 rodzin składających się z rodziców w okresie średniej dorosłości i dzieci w okresie wczesnej dorosłości. Oczekiwaliśmy potwierdzenia zachodzenia transmisji od pokolenia rodziców do pokolenia dzieci w okresie wczesnej dorosłości w zakresie trzech eksplorowanych obszarów. Jednak wyniki badań nie potwierdziły wszystkich oczekiwań…
Intergenerational transmission in the family-the areas and limits
In the presentation the results of preliminary research on the transmission between generations in the family in the areas of identity, values and life goals will be discussed. In the study participated 30 families consisting of parents during the Middle adulthood and children during early adulthood. We had expected to confirm the presence of the transmission from generation from elder generation to young adults generation in three areas explored. However, the results of tests have not confirmed all of the expectations…
mgr Klaudia Boniecka
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Funkcjonowanie osób odchudzających się w rodzinie i w związkach partnerskich
W czasach rozpowszechniania społecznych i kulturowych wzorców, które promują nadmiernie szczupłą sylwetkę, paradoksalnie jednym z podstawowych problemów zdrowotnych na świecie jest otyłość i nadwaga. Badania własne koncentrowały się na funkcjonowaniu osób otyłych i z nadwagą, które podjęły terapię odchudzającą, w ważnych dziedzinach życia człowieka takich jak rodzina oraz związki intymne. Celem badań było stwierdzenie jakie zmienne psychologiczne i społeczne charakteryzują funkcjonowanie osób odchudzających się.
mgr Martyna Tadzik1, dr Ludmiła Zając-Lamparska2
1 Liceum Mistrzostwa Sportowego Nr 11 w Bydgoszczy
2 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Wyzwania życiowe kajakarzy w okresie późnej adolescencji a osiągane wyniki sportowe
Funkcjonowanie adolescenta w treningu sportowym, podczas rywalizacji, w relacjach z trenerem, rodzicami, innymi zawodnikami oraz rówieśnikami niesportowcami zdeterminowane jest przez zadania rozwojowe charakterystyczne dla tego okresu życia. W okresie adolescencji pojawia się bardzo wiele wyraźnych i krańcowo różnych zmian fizycznych, społecznych, poznawczych i emocjonalnych, bezpośrednio przekładających się na skuteczność działania sportowca w tym wieku (m.in. Smoll, 2001; Stambulova, 2000; Łuszczyńska, 2011). W badaniach wzięło udział 38 kajakarzy na etapie juniora młodszego (15-16 lat). Postawiono pytanie „Jakie wydarzenia życiowe maja wpływ na wyniki sportowe na tym etapie kariery sportowej?” Okazało się, że istotne są zarówno wydarzenia związane z uprawianiem sportu, jak i wydarzenia pozasportowe. Wydarzenia z obu tych grup są ocenione przez badanych jako ważne i mające znaczący wpływ na przebieg kariery sportowej, ponadto pozwalają one na przewidywanie osiągnięć sportowych.
Influence life challenges of paddlers during late adolescence on achieved success
The functioning of the adolescent in sport training , during competition , in relations with the coach , parents, other competitors and peers determined by the developmental tasks characteristic of this period of life. During adolescence, there is a lot of clear and extremely different physical changes , social, cognitive and emotional , related directly to the effectiveness of the athlete at this age (Smoll , 2001; Stambulova , 2000; Łuszczyńska , 2011). The study involved 38 paddlers on the stage junior younger (15-16 years old). Posed the question, " What life events have an influence on athletic performance at this stage of their sporting career ? " It turned out that both are important – sport and non-sport events. The events of both of these groups are rated by respondents as important and having a significant impact on the course of their sporting careers , in addition they allow the prediction of athletic performance.