SYMPOZJUM I
dr hab. Elżbieta Rydz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Struktura religijności polskiej młodzieży katolickiej – psychologiczna analiza rozwojowa
Development of structure of religiosity in polish catholic youth
Poznawczo-rozwojowa koncepcja integralnego rozwoju religijności C.Walesy strukturyzuje religijność poprzez osiem parametrów (dziedzin), związanych z podstawowymi sferami psychiki człowieka (świadomość religijna, uczucia religijne, decyzje religijne, więź ze wspólnotą osób wierzących, praktyki religijne, moralność religijna, doświadczenie religijne i formy wyznania wiary). Celem prezentacji jest przedstawienie zmian w strukturze religijności zachodzących z wiekiem u młodzieży pomiędzy 18. a 24. rokiem życia. Zastosowano Kwestionariusz do Badania Religijności Młodych Dorosłych (E.Rydz, 2009). Badaniami objęto 180 osób płci męskiej i żeńskiej w trzech grupach wiekowych: 18., 21., i 24. lat. Wyniki ukazują, że religijność młodzieży podlega dynamicznym zmianom w obszarze: form wyznania wiary (p=0,0001), więzi ze wspólnotą osób wierzących (p=0,001), decyzji religijnych (p=0,007) oraz moralności religijnej (p=0,008).
dr hab. Małgorzata Tatala
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Uczucia religijne człowieka dorosłego (badania rozwojowe)
Celem prezentacji jest ukazanie zmian rozwojowych w zakresie uczuć religijnych człowieka dorosłego. W podjętych zagadnieniach wyznaczających strukturę wystąpienia zostaną omówione: psychologiczna problematyka uczuć religijnych, zastosowana metoda badawcza – standardowy kwestionariusz pytań oraz wyniki badań, na podstawie których można stwierdzić, że dynamika rozwoju uczuć religijnych ściśle wiąże się z ogólnym rozwojem poznawczym i emocjonalnym człowieka.
Religious feelings of an adult (developmental research)
The purpose of this presentation is to show developmental changes of religious feelings in adults. I will discuss the following elements: psychological issues concerning religious feelings, the applied research method and the results of research, on the basis of which it can be concluded that the dynamics of the development of religious feelings is strictly connected to general cognitive and emotional development of people.
prof. dr hab. Czesław Walesa
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie
Różnice między kobietami i mężczyznami w dziedzinie religijności u osób dorosłych (badania rozwojowe)
Zadaniem wystąpienia jest ukazanie zasadniczych różnic psychicznych między kobietami i mężczyznami – na podstawie literatury przedmiotu oraz przedstawienie różnic w dziedzinie religijności w różnych okresach rozwojowych dorosłości – na podstawie badań empirycznych. Przebadano po 60 osób we wczesnej, średniej i późnej dorosłości metodą wywiadu eksploracyjno-krytycznego, stosując standardowy kwestionariusz pytań. Wyniki badań wskazują na różnice między kobietami i mężczyznami w poszczególnych parametrach religijności we wczesnej, średniej i późnej dorosłości.
Differences between men and women in the field of religiousness of adults (developmental research)
The purpose of the presentation is to show the basic mental differences between women and men ( on the basis of the literature) and also to present differences in the field of religiousness in various periods of an adulthood – according to empirical research.
dr Beata Kostrubiec-Wojtachnio, dr hab. Małgorzata Tatala
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wymiar formalny obrazu Boga u kobiet w okresie młodej dorosłości
Celem prezentacji jest ukazanie formalnych aspektów obrazu Boga u kobiet w okresie młodej dorosłości. Pojęcie „obraz Boga” obejmuje: wiedzę, doświadczenia emocjonalne i tendencje do zachowań odnoszących się do Boga. Zbadano 100 kobiet w okresie młodej dorosłości rysunkiem projekcyjnym: „Mój Bóg i ja”. Analiza materiału empirycznego pozwoliła na wyodrębnienie wymiaru formalnego obrazu Boga, obejmującego położenie, kształt, wielkość, użycie kolorów, sposób rysowania elementu symbolizującego Boga.
Formal dimension of the image of God among women in the young adulthood
The aim of the presentation is to show the formal aspects of the image of God among women in the age group of young adults The definition of the “image of God” includes knowledge about God, emotional experiences, and behavioral tendencies towards God. In the study 100 females belonging to the young adults were examined with projection drawing „My God and I”. The analysis of the empirical material allowed to isolate the formal dimension of the image of God, including the location, shape, size, use of colors and a manner of drawing an element that symbolizes God.
dr Anna Tychmanowicz1, dr Beata Zarzycka2, dr Agata Goździewicz
1Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
2Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
3Uniwersytet Gdański
Sprawczość i wspólnotowość a religijność u osób w okresie wyłaniającej się dorosłości
Sprawczość i wspólnotowość stanowią dwa istotne aspekty ludzkiej egzystencji. Każdy człowiek jest realizatorem swoich celów (sprawczość), każdy też jest członkiem społeczności i uczestnikiem relacji społecznych (Bakan, 1966). Orientacja sprawcza i wspólnotowa wyznaczają nie tylko odrębne typy motywów, jakimi ludzie kierują się w realizacji osobistych celów, ale także głębokie zróżnicowanie ich tożsamości. W literaturze podkreśla się związki sprawczości i wspólnotowości z wieloma aspektami osobowości, dobrostanu i funkcjonowania społecznego, a także na ich rolę w kształtowaniu przekonań religijnych i systemu wartości. Badania podkreślają na przykład przewagę orientacji sprawczej w protestantyzmie oraz wspólnotowej w katolicyzmie (zob. Farias i Lalljee, 2006). Przedmiotem prezentowanych badań jest analiza zależności pomiędzy sprawczością i wspólnotowością oraz religijnością u osób na etapie wyłaniającej się dorosłości. Analizowano związki centralności religijności i jej aspektów treściowych (Zainteresowanie, Przekonania, Modlitwa, Doświadczenie religijne, Kult) z orientacją sprawczą i wspólnotową. Łącznie przebadano 324 osoby (23% mężczyzn) w wieku od 18 do 27 (M = 20,84; SD=1,58). W badaniach zastosowano Skalę Centralności Religijności S. Hubera oraz Skalę Sprawczości i Wspólnotowości B. Wojciszke. Uzyskane wyniki wskazują na dodatnią zależność między orientacją wspólnotą i centralnością religijności.
Agency and communion and religiosity among people at the stage of emerging adulthood
Agency and communion are two important aspects of human existence. Each person is the executor of their goals (efficacy), each is also a member of the community and participant in social relations (Bakan, 1966). Causative and communal orientation define not only distinct types of motives that people are guided by in the realization of personal goals, but also profound differences in their identity. The literature emphasizes the relationships of agency and communion with many aspects of personality, well-being and social functioning as well as their role in shaping religious beliefs and value system. Studies emphasize, for example, the advantage of causative orientation in Protestantism and community orientation in Catholicism (see Farias and Lalljee, 2006). The object of this study is to analyse the relationship between agency and communion and religiosity among people in emerging adulthood. What was analysed were the relationships of centrality of religion and its content aspects (Interest, Belief, Prayer, Religious Experience, Cult ) with causative and communal orientation. A total of 324 individuals were tested (23% men) aged from18 to 27 (M = 20.84 , SD = 1.58). The study used the Centrality of Religiosity Scale by S. Huber and the Scale of Agency and Communion by B. Wojciszke. The results obtained indicate a positive correlation between the communal orientation and centrality of religion.
dr Beata Kostrubiec – Wojtachnio
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Jak sobie człowiek Boga wyobraża? Możliwości i perspektywy badania obrazu Boga rysunkiem projekcyjnym.
W religiach teistycznych występowanie koncepcji Boga ma charakter powszechny. (Kozielecki 1991). Jak każda idea opisywana jest ona przez system odniesień emocjonalno-poznawczych. Definiując pojęcie „obraz Boga” należy stwierdzić, że stanowi on element wiedzy osobistej człowieka, modyfikuje się w biegu życia na podstawie własnych czynności poznawczych oraz doświadczeń emocjonalnych. Badania psychologiczne nie obejmują określania natury Boga, lecz jego ekwiwalent w umyśle człowieka. Podmiot sobie go wyobraża - jaki On jest, jakimi cechami się charakteryzuje, jakie są jego przymioty i zachowania, jego możliwości i jak Bóg kontaktuje się z człowiekiem. Jedną z możliwości analizy jest badanie obrazu Boga za pomocą rysunku projekcyjnego. Badanie takie zapoczątkowała J.Jakobi (1964). W wystąpieniu zaprezentowane zostaną możliwości i ograniczenia jakie daje metoda. Przedstawiony będzie schemat wywiadu do rysunku. Zaprezentowane zostaną badania empiryczne przeprowadzone na trzech grupach wiekowych – dzieci, młodzież i dorośli.
How people imagine God? Possibilities and perspectives of examiningthe image of God with projective drawing
The conceptions of God are a common phenomenon in theist religions. As any idea, they are described by a system of emotional-cognitive references. Defining the term "the image of God" it is worth to notice that it is an element of personal knowledge undergoing modifications based on own cognitive activities and emotional experiences throughout a lifespan. Psychological research does not determine the nature of God but his equivalent in one's mind. People imagine him, what he is like, what characteristics he has, how he behaves, what are his attributes, and in what way he communicates with them. One method of such analyses is examining the image of God with projective drawing, which was started by J.Jakobi (1964). During my presentation advantages and limitations of this method will be discussed. An outline of a standardized interview supplementing the projective drawing will be presented, as well as empirical study carried out on three age groups: children, adolescents and adults.